O pasado 6 de xullo presentouse no Pazo de Liñares, sede do Museo Galego da Marioneta o libro Sen medo ao demo. Resistencia simbólica na Galiza da Posguerra: o teatro de títeres de Barriga Verde, de Comba Campoi, editado por Dr. Alveiros, selo editorial da Fundación Vicente Risco. Esta edición foi patrocinada polo Concello de Lalín.
O libro está baseado na tese de doutoramento da autora, O teatro popular de marionetas como medio de comunicación das subalternas. O caso da barraca de Barriga Verde na Galiza de Postguerra (1939-1960), e recibiu un accesit do xurado do XXII Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais.
Esta obra aspira a rescatar unha expresión da cultura popular galega que emparenta con outras tradicións europeas de títeres. Reconstrúe a xenealoxía do personaxe e da familia de artistas ambulantes que lle deron vida e analiza os mecanismos que converteron un humilde teatro de monifates nun medio a través do cal comunicar as arelas dos sectores subalternos en tempos onde calquera transgresión da orde simbólica dominante era gravemente punida.
Luis Martínez Risco, Lara Rodríguez, Comba Campoy, Paula Godinho e Julio Balado na presentación do libro.
Comba Campoy asinando exemplares.
A antropóloga Paula Godinho, autora do prefácio do libro escribe nel:
“[…] Nas feiras, que acompanhavan o ciclo cerimonia anual, a barraca onde os subalternos riam era, numa reiteração dos termos do mesmo James C. Scott, uma zona de refúgio. Ali, através de um idioma social que as subalternas reconheciam, recorria-se à risoterapia, que conferia os galegos alguma resistência, nos anos de chumbo dos fascismos ibéricos.”
Na presentación do libro estiveron presentes a autora Comba Campoy, a antropóloga Paula Godinho, prologuista do libro, Luis Martínez-Risco, presidente da Fundación Martínez Risco, editora do libro. Lara Rodríguez, concelleira de Cultura do Concello de Lalín e Julio Balado do Museo Galego da Marioneta.
O día 20 de abril 57 bibliotecas de museos e centros de arte e cultura anegarán as cidades de libros con motivo da celebración do Día Internacional do Libro.
Os devanditos centros únense nunha experiencia de bookcrossing na que liberarán libros relacionados con diferentes disciplinas.
Por décimo ano consecutivo un total de 57 museos e centros de arte compartirán o próximo 20 de abril, con motivo do Día Internacional do Libro, unha experiencia de bookcrossing ou campaña de liberación de libros, coa pretensión de anegar as cidades con volumes procedentes da bolsa de duplicados das súas respectivas bibliotecas. Os participantes poñen en circulación estes libros coa intención de que as persoas que os recollan, gocen da súa lectura e volvan a liberalos noutro punto distinto do mundo. Todos os libros liberados estarán acreditados coas súas correspondentes etiquetas, conterán as instrucións necesarias para facilitar ós lectores a súa participación na campaña e estarán rexistrados na páxina web http://www.bookcrossing.com/mybookshelf, na que os lectores poderán indicar o lugar onde liberarán cada exemplar. O obxectivo desta iniciativa é sumar ás bibliotecas dos museos no esforzo para o fomento da lectura e, máis en concreto, na difusión do coñecemento das distintas disciplinas culturais.
Desde a súa aparición a nivel internacional en 2001, o bookcrossing non fixo senón multiplicar o número de participantes neste tipo de iniciativas. O bookcrossing defínese como un «clube de libros global», rexido por tres sinxelas regras, coñecidas como os tres erres, é dicir, read (le), register (rexistra), release (libera). Os libros libéranse normalmente en lugares públicos e de tránsito de persoas; desde as Universidades, osmedios de transporte, os polideportivos etc., e se cada usuario segue estas sinxelas instrucións é fácil coñecer, a través da páxina http://www.bookcrossing.com/mybookshelf, o traxecto realizado por un libro desde o seu punto de orixe ó de recollida. O bookcrossing non só permite compartir e intercambiar gratuitamente libros senón tamén seguir a pista de calquera deles unha vez liberado, así mesmo coñecer quen o leu e en que lugar. Calquera persoa pode participar nesta experiencia, non só recollendo libros senón tamén poñendo en circulación outros da súa propiedade, rexistrándoos na páxina web de bookcrossing e liberándoos despois nun lugar público.
Todos os libros liberados conteñen catro etiquetas adhesivas. A primeira delas, no lombo, é o símbolo internacional do bookcrossing, o debuxo dun libro con brazos e pernas en situación de correr, personalizado para esta ocasión co logotipo de cada centro ou museo. Un texto aclara que se trata dun libro bookcrossing. A segunda vai colocada sobre a cuberta do libro e nela danse máis detalles: «pásalle este libro a alguén ou déixao libre na súa aventura» e «non me perdín, son parte dun club de libros global», á vez que remite a máis detalles no interior do libro.
Unha vez dentro, a terceira instrúe á persoa que recolleu o libro sobre o obxecto da liberación de libros e sobre a conveniencia de participar nesta experiencia internacional a través da páxina web http://www.bookcrossing.com/mybookshelf, que permite coñecer onde estivo a publicación e quen a leu, así como incorporar ó novo lector ó seu diario de viaxe. Na cuarta e última o lector pode escribir o seu nome e o lugar onde atopou o libro.
O día 20 de abril calquera persoa poderá seguir estes pasos con algún dos libros que se liberarán en distintos puntos de cada unha das cidades participantes.
Museos e centros participantes:
Biblioteca de la UNED, Biblioteca del Museo de Zamora, Biblioteca del Museo Etnográfico de Castilla y León, Biblioteca del Museo l’Iber, Biblioteca del Museu de Belles Arts de València, Biblioteca del Museu Valencià d’Etnologia, Biblioteca do Museo das Peregrinacións e de Santiago, Biblioteca do Museo Galego da Marioneta, Biblioteca y Centro de Documentación. Artium, Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo (Vitoria-Gasteiz), Bilboko Arte Ederren Museoa-Museo de Bellas Artes de Bilbao, Casa de Colón, CCCB, Centre de Cultura contemporània de Barcelona, CENDEAC, Centro de Documentación y Estudios Avanzados de Arte Contemporáneo, Centre d’art la Panera, Lleida, Centre de Documentació de Cultura Popular (Direcció General de Cultura Popular i Associacionisme Cultural-Gencat), Centro Atlántico de Arte Moderno, CAAM, Centro cultural Montehermoso kulturunea, Centro de Arte Caja de Burgos CAB, Centro de Arte Contemporáneo de Huarte-Uharteko Arte Garaikideko Zentroa, Centro de Arte La Regenta, Centro de Documentación de las Artes Escénicas de Andalucía, CGAC Centro Galego de Arte Contemporánea, CRAI Belles Arts. Universitat de Barcelona, Es Baluard Museu d’Art Modern i Contemporani de Palma, Fundació Joan Miró, Fundación Eugenio Granell, IVAM Institut Valencià d’Art Modern, La Casona de Tudanca, MACA. Museo de Arte Contemporáneo de Alicante, MACVAC Museu d’Art Contemporani Vicente Aguilera Cerni (Vilafamés), MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, MMC Museo Marítimo del Cantábrico, MUSAC, Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León, Museo Arqueológico de Asturias, Museo Art Nouveau y Art Déco – Casa Lis (Salamanca), Museo Bolarque de la Fundación Gas Natural Fenosa, Museo Casa Natal de Jovellanos, Museo de Belas Artes da Coruña, Museo de Bellas Artes de Asturias, Museo de la Naturaleza de Cantabria. MNAT, Museo de Navarra (Pamplona), Museo de Prehistoria y Arqueología de Cantabria – MUPAC, Museo de Valladolid, Museo del Carlismo / Karlismoaren Museoa, Museo del Ferrocarril de Madrid, Museo del Gas de la Fundación Gas Natural Fenosa, Museo del Traje, Museo Atnográfico de Cantrabia, Museo Etnológico de Navarra “Julio Caro Baroja” / Nafarroako “Julio Caro Baroja” Museo Etnologikoa, Museo Etnolóxico. Ribadavia-Ourense, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía, Museo Nacional de Antropología, Museo Nacional de Arte Romano, Museo Nacional de Cerámica y Artes Suntuarias González Martí, Museu de Prehistòria de València – Biblioteca, Muséu del Pueblu d’Asturies, Tabakalera. Centro Internacional de Cultura Contemporánea / Tabakalera. Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentroa.
Por noveno ano consecutivo as bibliotecas de museos e centros de arte e cultura compartirán o 21 de abril, con motivo do Día Internacional do Libro, unha experiencia de bookcrossing ou campaña de liberación de libros, coa pretensión de inundar as vilas e cidades con volumes procedentes da bolsa de duplicados das súas respectivas bibliotecas.
As 60 bibliotecas participantes poñen en circulación estes libros coa intención de que as persoas que os recollan, gocen coa súa lectura e volvan a liberalos noutro punto distinto. Para facilitar esta viaxe, os libros liberados estarán acreditados coas súas correspondentes etiquetas e conterán instrucións precisas para facilitar a participación na campaña; estarán rexistrados na páxina web http://www.bookcrossing.com/ onde se poderá indicar o lugar onde se liberan de novo.
O obxectivo desta iniciativa é sumar as bibliotecas dos museos nun esforzo común para o fomento da lectura e para a difusión do coñecemento das distintas disciplinas culturais.
Con grande agrado a Biblioteca do Museo Galego da Marioneta súmase un ano máis a esta iniciativa, coordinada pola biblioteca do Centro Museo Vasco de Arte Contemporáneo de Vitoria-Gasteiz Artium
Bibliotecas partcipantes:
Biblioteca – Centre de Documentació del Museu Valencià d’Etnologia; Biblioteca – Centro de Documentación. MUSAC, Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León; Biblioteca de la UNED; Biblioteca del IVAM; Biblioteca del Museo de Zamora; Biblioteca del Museo l’Iber; Biblioteca del Museu de Belles Arts de València; Biblioteca do Museo das Peregrinacións e de Santiago; Biblioteca do Museo Galego da Marioneta; Biblioteca Jacques Dupin-Fundació Joan Miró; Biblioteca. Museo Etnolóxico. Ribadavia-Ourense; Biblioteca y Centro de Documentación. Artium, Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo (Vitoria-Gasteiz); Bilboko Arte Ederren Museoa_Museo de Bellas Artes de Bilbao; Casa de Colón; La Casona de Tudanca; CCCB, Centre de Cultura contemporània de Barcelona; CENDEAC, Centro de Documentación y Estudios Avanzados de Arte Contemporáneo; Centre d’art la Panera, Lleida; Centre de Documentació i Museu de les Arts Escèniques de l’Institut del Teatre; Centre Documentació Cultura Popular (DGCPAAC-Gencat); Centro Atlántico de Arte Moderno, CAAM; Centro de Arte Caja de Burgos (CAB); Centro de Arte La Regenta; Centro de Documentación de las Artes Escénicas de Andalucía (Sevilla); Centro de Estudios y Documentación MACBA; CGAC Centro Galego de Arte Contemporánea; CRAI Belles Arts. Universitat de Barcelona; Dokumentazio Zentroa / Centro de Documentación / Documentation Centre / Centro Cultural Montehermoso Kulturunea (Vitoria-Gasteiz); Es Baluard Museu d’Art Modern i Contemporani de Palma; Fundació Antoni Tàpies; Fundación Eugenio Granell; MACA. Museo de Arte Contemporáneo de Alicante; MACVAC, Museu d’Art Contemporani “Vicente Aguilera Cerni” de Vilafamés; MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo; MMC Museo Marítimo del Cantábrico; Museo Arqueológico de Asturias; Museo Art Nouveau y Art Déco – Casa Lis (Salamanca); Museo Casa Natal de Jovellanos; Museo de Belas Artes da Coruña; Museo de Bellas Artes de Asturias; Museo de la Naturaleza de Cantabria. MNAT; Museo de Navarra. Pamplona; Museo de Prehistoria y Arqueología de Cantabria (MUPAC); Museo de Valladolid; Museo del Carlismo – Karlismoaren Museoa; Museo del Ejército; Museo del Ferrocarril de Madrid; Museo del Gas de la Fundación Gas Natural Fenosa; Museo del Traje; Museo Etnográfico de Cantabria; Museo Etnográfico de Castilla y León; Museo Etnológico de Navarra “Julio Caro Baroja”- “Julio Caro Baroja” Nafarroako Museo Etnologikoa; Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía; Museo Nacional de Antropología; Museo Nicanor Piñole; Museos Arqueológicos de Gijón; Museu de Prehistòria de Valéncia; Muséu del Pueblu d’Asturies; Museu Etnològic de Bacelona-Museu de Cultures del Món; Ubik, Tabakalerako sorkuntza liburutegia / Ubik, biblioteca de creación de Tabakalera / Ubik, Tabakalera’s creation library.
Semente Compostela acaba de editar o libro Entruidos e mascaradas na Galiza, unha guía onde dun xeito entretido móstranse moitas máscaras de entroido de Galicia. Dá información dos lugares das máscaras e das súas características. Información que vai acompañada con actividades divididas en varias seccións para aprender e gozar descubrindo.
As ilustracións son de Óscar Sotelo “Frebas” e os contidos de Tamara Mosquera e do propio Óscar Sotelo.
Máscaras, folións, touros, xigantes, xenerais, reis, madamitas e madamitos… neste libro podemos apreciar os personaxes do entroido de Galicia.
Hai máscaras con moitos anos de tradición, pero tamén as hai cunha historia máis recente. Entre as máscaras de recente creación, topamos o Cacharelo do Barrio da Cacharela en Lalín. Dise no libro en referencia ao Cacharelo:
Cacharelo
[]
Corre entre o público, ameaça com tojos e com foles esparge farinha à vizinhança.
[]
O Cacharelo de Lalim é umha máscara de nova criaçom. Vizinhas do Bairro da Cacharela decidírom revitalizar o Entruido baseando-se num desenho do pintor Laxeiro. []
Entruidos e Mascaradas na Galiza Foi presentado en Lalín o pasado 23 de febreiro coa presenza de Óscar Sotelo, Tamara Mosquera, Sechu Sende e Celso Fernández Sanmartín, estivo tamén presente o Cacharelo, a presentación tivo lugar no Bar Doña Maruja, que dispón dun espazo idóneo para este tipo de eventos.
No museo Galego da marioneta pode verse unha serie de 24 Vitolas da Marca Cogetama (Bélxica), doazón de Miguel Calvo Ulloa.
A vitola co NO. 20/24 representa ao Esquimó de pelo branco de Paul Klee (1924).
Anverso
Reverso
Entre 1916 y 1925, Paul Klee creou os personaxes e o decorado dun teatro de marionetas para satisfacer o desexos do seu fillo Félix.
No Esquimó de pelo branco, la mandíbula está feita partindo dunha pequena ferradura, procedente dun cabalo balancín. Os materiais empregados son xeso pintado, ferradura, madeira, algodón e liño.
O pasado 3 de xuño celebrouse a III Xornada sobre Bibliotecas Especializadas no Museo Etnolóxico de Ribadavia. Esta edición dedicouse á Xestión de documentos singulares, un material moi abundante nas bibliotecas especializadas; prensa local, libros raros, cartaces, correspondencia, autocolantes… que precisan conservación, catalogación, difusión e acceso e tomar conciencia do seu valor patrimonial e riqueza documental. Nalgún caso documentos únicos de acontecementos que quedarían silenciados polo tempo.
E aló fumos, unha mañá de primavera adentrámonos no Ribeiro.
Río Avia ao seu paso por Leiro
E chegamos ao Museo Etnolóxico de Ribadavia.
César Llana deunos a benvida e Rosa Lamas, anfitriona insuperable coma sempre iniciou as xornadas.
Algunhas imaxes das conferencias:
A media mañá e a medio día por suposto fixemos paradas para coller forzas:
E ao rematar a organización agasallóunos cunha visita guiada á vila de Ribadavia, magnífico lugar pola súa beleza e a súa historia.
Por oitavo ano consecutivo un total de 56 museos e centros de arte compartirán o 22 de abril, con motivo do Día Internacional do Libro, unha experiencia de bookcrossing ou campaña de liberación de libros, coa pretensión de inundar as vilas e cidades con volumes procedentes da bolsa de duplicados das súas respectivas bibliotecas.
As bibliotecas participantes poñen en circulación estes libros coa intención de que as persoas que os recollan, gocen coa súa lectura e volvan a liberalos noutro punto distinto. Para facilitar este viaxe, os libros liberados estarán acreditados coas súas correspondentes etiquetas e conterán instrucións precisas para facilitar a participación na campaña; estarán rexistrados na páxina web http://www.bookcrossing.com/ onde se poderá indicar o lugar onde se liberan de novo.
O obxectivo desta iniciativa é sumar as bibliotecas dos museos nun esforzo común para o fomento da lectura e para a difusión do coñecemento das distintas disciplinas culturais.
Con grande agrado a Biblioteca do Museo Galego da Marioneta súmase un ano máis a esta iniciativa, coordinada pola biblioteca do Centro Museo Vasco de Arte Contemporáneo de Vitoria-Gasteiz Artium
Sophie Taeuber-Arp (Davos 1880-Zurich 1943) foi unha artista suíza, en 1915 coñeceu a Jean Arp, pintor, escultor, escritor e co-fundador do Dadaísmo co que casou en 1922. Sophie Taeuber-Arp foi moi activa no movemento Dadá. A súa obra abarca a danza, ás artes figurativas, ás marionetas, o téxtil e a artesanía.
Sophie Taeuber e Jean Arp
Dadá foi unha palabra escollida ao azar no dicionario, significa cabaliño de pau. Os dadaístas ansían a sinxeleza e o fantástico. O campo dos xoguetes e as marionetas foi delas, das dadaístas, Emmy Hennings creou marionetas de fío, Sophie Taeuber-Arp puxo en escena “O rei cervo” con marionetas de fío.
Con motivo da exposición do Schwizerischer Werkbund -SWB- (Unión suíza de artesáns, artistas e arquitectos), en Zurich en 1918, fixéronse representacións de marionetas no Schweizerische Marionettentheater (Teatro Suízo de Marionetas) erixido especialmente para esta ocasión, e dirixido por Alfred Altherr, presidente da SWB.
Alfred Altherr, confíalle a Sophie Taeuber-Arp o decorado e a concepción de marionetas de fíos para “O rei cervo” conto dramatizado por Carlo Gozzi, nunha adaptación orixinal de René Morax e Werner Wolf, que se estreará no Schwizerische Marionettentheater o 11 de setembro de 1918.
Os personaxes, esculpidos por Carl Fisher son concibidos a partir de figuras xeométricas elementais, cilindros, esferas, conos, etc. Os corpos das marionetas están moi segmentados, con múltiples articulacións, como inspiradas en insectos, a experiencia de Sophie na danza reflíctese no movemento das marionetas.
Son marionetas dun estilo dadaísta e cubista con formas naifs, formadas por elementos básicos torneados, pintados a unha soa cor e levando restos dos utensilios utilizados, o mecanismo de movemento é visible, os membros unidos por alcaiatas presentan movementos soltos, en todas direccións, alonxándose do naturalismo.
“O rei cervo” volveuse representar en 1965 por Puppentheater de Saint Gall e en 1993 por Zurchen Marionetten. Actualmente as marionetas están no Museo Bellerive de Zurich.
Para saber máis:
Encyclopédie mondiale des arts de la marionnette. Henryk Jurkowski. Montpelier.Entretemps 2009
Los juguetes de las vanguardias. Catálogo da exposición. Málaga. Museo Picasso 2011
Métamorphoses : la marionnette au XXe siècle . Henry Jurkowski Charleville-Méziêres. Entretemps. 2008
En “La Ilustración artística”, N. 1150, de 11 de xaneiro de 1904 escribe Emilia Pardo Bazán “La vida contemporánea” donde fala profusamente das marionetas.
Transcribimos un parágrafo:
[…]
“Las marionetas propiamente dichas son las manejadas por hilos; los pupazzi son las figuritas movidas por la mano. Estas se prestan a lo cómico: las primeras, a lo damático irreal . Su modo de deslizarse por el escenario, sin pisar, tiene mucho de esa suavidad ingrávida que caracteriza a las apariciones. Si un velo transparente se interpone entre el espectador y la marioneta; si los prestigios de la luz eléctrica adoptada a lo escénico las envuelven y las desmaterializan, nos transportan facilmente a la región de los ensueños. Tal es quizás la causa del prestigio que las marionetas ejercen hoy sobre los inclinados al modernismo. Estamos en una época en que lo demasiado verdadero abruma el alma.”
[…]
Tamén di:
Los pueblos deben interesarse muchísimo en poseer…
Biblioteca
Issuu Biblioteca
Instagram Biblioteca
Twitter Biblioteca
Pinterest Biblioteca
Museo Galego da Marioneta
Titerehop
Viravolta Títeres
Flickr Viravolta Títeres
Facebook Viravolta
Youtube Viravolta
Topic Tolosa
Morreu o demo
Biblioteca Marioneta 